CZY TO KONKURS CZY LOTERIA – o co tyle hałasu?

CZY TO KONKURS CZY LOTERIA – o co tyle hałasu?
Konkurs i loteria to słowa powszechnie znane i dość powszechnie nie do końca prawidłowo rozumiane. Konkurs w prosty sposób może stać się loterią, co wiąże się z konsekwencjami zarówno dla organizatora, jak i uczestników takiego pseudo-konkursu. A te mogą być dotkliwe, bo zarówno karne, jak i finansowe. Dlatego prawidłowe rozróżnianie obu pojęć jest tak istotne. I o to właśnie tyle hałasu.
Poniżej przedstawię zasadnicze różnice, które pozwolą w prosty sposób ustalić, czy mamy do czynienia z konkursem, czy loterią. Będzie trochę prawniczo, bo wbrew pozorom, prawo te kwestie również reguluje. Ale także praktycznie, ponieważ w praktyce najlepiej widać takie różnice.

KONKURS - niech wygra lepszy
Niewiele osób może zdawać sobie z tego sprawę, ale na pozór tak prozaiczna rzecz jak konkurs jest uregulowana prawnie. I to w samym Kodeksie Cywilnym! Słowo konkurs jednak tam nie występuje. Nazywa się go bardziej dostojnie – przyrzeczeniem publicznym. Zgodnie z przepisami, przyrzeczenie publiczne polega na publicznym przyrzeczeniu nagrody za wykonanie oznaczonej czynności. Organizator przyrzeka nagrodę, jest obowiązany przyrzeczenia dotrzymać i informuje o tym nieoznaczony krąg odbiorców. Oznacza to, że konkurs nie może być skierowany do konkretnych, indywidualnych osób, tylko do szerszego grona. Można go jednak ograniczyć do mniejszej grupy ludzi, np. członków jakiegoś forum, klubu, czy uczestników kursu. Ważne, jednak aby zawsze była to mniejsza lub większa grupa.
Zasady udziału w konkursie i wyłonienia zwycięzcy, organizator ustala w regulaminie. Możliwości jest mnóstwo, tak jak wiele jest rodzajów konkursów – może być to przyznawanie punktów, subiektywna ocena organizatora lub komisji, która wybierze np. najciekawszą lub najładniejszą pracę uczestnika. W konkursach zatem często pojawia się jakiś element rywalizacji pomiędzy uczestnikami (np. konkurs piękności, zawody sportowe, konkurs recytatorski).
Ważne jest to, że o wyborze zwycięzcy nie może decydować przypadek. Oznacza to, że na żadnym etapie konkursu nie może wystąpić losowe wybieranie uczestników, ani tym bardziej zwycięzców, ponieważ wtedy byłaby to już loteria, której organizacja rządzi się swoimi prawami – o czym dalej. Przykładowo - wylosowanie zwycięzcy spośród 10 osób, które udzielą najszybciej poprawnej odpowiedzi na pytanie konkursowe jest już loterią - spośród 20 i 50 także. Podobnie rozlosowanie nagrody spośród wszystkich, którzy udzielą poprawnej odpowiedzi na zadane pytanie. Losowanie uczestników do II etapu konkursu, a potem dopiero wybranie tego, który np. najpiękniej zaśpiewa hymn, to również loteria, ponieważ los zadecydował, kto w tym II etapie się znalazł. Dalej - jeżeli konkursowe zadanie jest zbyt proste (np. odpowiedź na banalnie proste pytanie, typu: Stolicą Polski jest ..?), to istnieje ryzyko, że konkurs może być uznany za pozorny i także zakwalifikowany jako loteria. No chyba, że uczestnikami konkursu są wyłącznie Chińczycy. Przykłady można mnożyć.
Dlatego zasada, którą należy stosować jest prosta - konkurs, który zawiera elementy losowości i przypadku przestaje być konkursem, a staje się loterią. Nie ma znaczenia, że jest konkursem, bo taką nazwę nadał mu organizator. Ważne jest to jak przebiega i jakie są jego zasady. Jeżeli okaże się, że konkurs jest faktycznie loterią i nie spełnia wszystkich warunków przewidzianych dla takich gier losowych, to organizatorowi, a nawet uczestnikom grożą niemiłe konsekwencje z karami finansowymi włącznie.
Sama organizacja konkursu nie jest jednak rzeczą skomplikowaną, nie wymaga spełnienia szczególnych warunków formalnych, ani tym bardziej uzyskiwania żadnego zezwolenia, czy dokonywania jakiegokolwiek zgłoszenia. O ile pod przykrywką konkursu nie będziemy chcieli organizować loterii, wszystko jest zgodne z prawem.

LOTERIA – ślepy los i nic więcej
Loteria to nic więcej jak gra losowa. Choć wydawałoby się, że to konkurs jest bardziej ,,poważną” i formalną sprawą – jest całkowicie inaczej. Loteria rządzi się swoimi prawami, a zasady jej organizacji zostały szczegółowo uregulowane w ustawie o grach hazardowych. Tak – loteria to gra hazardowa i co do tego nie ma wątpliwości.
Podstawową rzeczą jest, że loterii nie może sobie organizować każdy, według swego uznania, pomysłu i jak mu się podoba. Aby loterię zorganizować, należy wcześniej uzyskać zezwolenie dyrektora izby administracji skarbowej, bądź gdy wartość puli nagród nie przekracza określonej kwoty – dokonać zgłoszenia loterii do naczelnika urzędu celno-skarbowego. Zezwolenie należy także opłacić. Kwota może nie być mała, ponieważ jest to min. 10% wartości puli nagród. Zabezpieczeniem wypłaty nagród jest gwarancja bankowa, którą organizator musi uzyskać z banku i załączyć do wniosku o wydanie zezwolenia. Nad przebiegiem loterii musi czuwać komisja, którą należy powołać, a w jej składzie obowiązkowo musi znaleźć się osoba posiadająca uprawnienia, które uzyskuje się po odbyciu odpowiedniego szkolenia. Trochę skomplikowane i czasochłonne, prawda?
Główną cechą loterii, o której zresztą mowa w samej ustawie, jest przypadek. To przypadek w głównej mierze ma decydować o wyniku loterii i wyborze zwycięzcy. Innymi słowy liczy się szczęście, a decyduje tzw. ślepy los. I to jest (oprócz formalnych kwestii dotyczących m.in. zezwolenia) podstawowa rzecz odróżniająca konkurs od loterii. Biorąc udział w konkursie należy się wykazać – w zależności od rodzaju konkursu – wiedzą, kreatywnością lub umiejętnościami, np. tworząc jakąś pracę plastyczną, hasło reklamowe, recytując wiersz, odpowiadając na pytanie konkursowe itp. Udział w loterii wymaga zazwyczaj minimalnego zaangażowania. Wystarczy np. kupić zdrapkę, wysłać sms, kupić produkt, za który otrzymamy kupon promocyjny itp. Dlatego zazwyczaj loterie cieszą się większym zainteresowaniem niż konkursy, w których jednak ,,coś trzeba zrobić”. Każdy los czy kupon daje do tego taką samą szansę na wygraną. Cytując znane hasło reklamowe: ,,Miliony kręcą każdego” Zwycięzca jest w takim przypadku wybierany np. w drodze losowania. Losowanie może się odbywać ręcznie lub może być to np. losowanie przez komputer, czy maszynę losującą. Ale uwaga – wtedy program komputerowy, który będzie losował zwycięzcę musi być zarejestrowany i posiadać certyfikat, co oczywiście również kosztuje.
Podobnie jak w konkursie, zasady udziału w loterii i jej przebieg powinny być opisane w regulaminie, którego nie można już zmienić, gdy uzyska się zezwolenie. Nagrody zarówno w konkursie jak i loterii mogą być rzeczowe, jak i pieniężne.
Przestrzeganie powyższych wymogów jest bardzo istotne, ponieważ organizując loterię z ich pominięciem, organizator naraża się na odpowiedzialność karnoskarbową, czyli inaczej mówiąc popełnia przestępstwo. Nielegalny jest również udział w takiej grze, za co uczestnikom grozi kara pieniężna.
Jak widać, organizacja loterii nie jest wcale prostą sprawą. Wymogi, których należy przestrzegać są rygorystyczne, ponieważ loteria jest uznawana za grę hazardową. Nad takimi przedsięwzięciami państwo musi zaś sprawować szczególną kontrolę.
Decydując się na organizację konkursu czy loterii należy zatem w pierwszej kolejności zastanowić się nad tym jakie zasady będą obowiązywać uczestników i jak faktycznie będzie wyglądało wybranie zwycięzców. Nie ma wątpliwości, że konkurs jest mniej formalny i łatwiejszy w organizacji, z drugiej strony loteria może zapewnić większe grono zainteresowanych uczestników i rozpoznawalność organizatora czy marki. Wszystko zatem zależy od tego, na czym nam zależy...

Brak komentarzy.